رسانه‌های سنتی هر چند در ایران کارکرد زیادی داشتند اما رسانه‌های جدید که از دنیای غرب وارد ایران شدند، گاهی ناقص وارد شدند؛ یعنی هر چند تکنولوژی آن با تأخیر کم و زیاد وارد شد اما علوم مرتبط با آن یا وارد نشد یا مطابق با فرهنگ ما اصلاح نشد.  نمی‌خواهم زیره به کرمان ببرم و از کهکشان‌های ارتباطی بنویسم که همه صاحب علم و فضل هستید. فقط می‌خواهم کمی راجع به «ماهنامه مدیریت رسانه» بنویسم.  کاری که جناب آقای دکتر علی اکبر فرهنگی، با زحمات بسیار طاقت‌فرسا که شایسته قدردانی‌های مکرر است، توانستند انجام دهند و این رشته را در وزارت علوم مصوب کنند. سال ۱۳۸۸ که برخلاف برخی از دانشجویان، با علاقه رشته دانشگاهی خود را انتخاب کردیم (خود را با مدیر مسئول محترم آقای مهدی قمصریان جمع بستم). به این امید آمدیم که بتوانیم دانش خود را در زمینه کاری رسانه که اتفاقا آن هم با علاقه انتخاب کرده بودیم، گسترش دهیم. پس نشستیم سر کلاس کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی؛ دقیقا سال اولی که این دانشگاه این رشته را راه اندازی کرده بود. دانشگاه تهران نیز در این مقطع از سال ۱۳۸۷ اقدام به جذب دانشجو کرده بود و قبل از آن فقط در مقطع دکتری، دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد دانشجو پذیرفته بودند. همان ترم «یک» که دروس پیش‌نیاز دادند و به مرور که وارد درس‌های اصلی شدیم، با جستجو به قصد پژوهش‌های گوناگون، دیدیم که نه تنها منابع فارسی کافی درباره «مدیریت رسانه» موجود نیست، بلکه حتی مقالات به زبان‌های خارجی نیز نادر و کمیاب است. آنقدر کمیاب که نمی‌توان فقط به نوپا بودن این رشته علمی بسنده کرد و باید آن را از بی‌دغدغه بودن افراد در این حوزه در سطح جهان می‌دانستیم. دغدغه‌ای که در ایران پررنگ است، زیرا رسانه‌ها در ایران معمولا «قدرت‌محور» اداره می‌شوند نه «دانش‌محور».

مهدی قمصریان همان سال‌ها این دغدغه را تبدیل به فعل کرد و به قول خودش «یا علی» گفت. با گرفتن مجوز ماهنامه علمی-تخصصی مدیریت رسانه، می‌خواست به جای حرف زدن در مورد دغدغه‌هایش، برای آن وقت و هزینه و جوانی بگذارد و حتی شده یک قدم آن را پیش ببرد. می‌خواست در این حوزه تولید علم و دانش کند و در حد توانش لااقل بقیه را وادار کند تا به این حوزه، نگاه متمرکز داشته باشند. دکتر فرشاد مهدی‌پور که آن زمان هنوز دانشجوی دکتری بود، سردبیری کار را قبول کرد و من هم که آن زمان دانشجوی ترم ۱ دکتری بودم، شدم جانشین این بزرگوار. سه شماره که گذشت، فرشاد مهدی‌پور به دلیل مشغله‌های کاری وتحصیلی، سردبیری را واگذار کرد اما همیشه کنارمان ماند و کمکمان کرد و پس از او قرعه را به نام من زدند.

از شماره ۴ همت کردیم که ماهنامه مدیریت رسانه را به صورت ویژه نامه منتشر کنیم تا بتواند منبعی باشد برای دروس مختلف دانشجویان یا علاقه‌مندان به آن حوزه خاص: شماره ۴-۵: اقتصاد رسانه شماره ۶-۷: مدیریت انواع مختلف رسانه‌ها شماره ۸: ویژه نامه نخستین همایش بین المللی مدیریت رسانه شماره ۹: مدیریت رسانه و فناوری اطلاعات شماره ۱۰: مدیریت رسانه و روابط عمومی شماره ۱۱: مدیریت راهبردی و رسانه شماره ۱۲: ارتباطات اقناعی و مدیریت رسانه این شماره‌ها تلاشی بود در همین راستا. اما با توجه به دوره زمانی ماهنامه و همچنین با توجه به خزانه خالی ماهنامه که به صورت کاملا شخصی اداره می‌شود، انتشار همین ۹ شماره یا ۷ مجلد، ۱۶ ماه زمان را طلب کرد. یعنی تقریبا هر ۲ ماه، یک ماهنامه! همانطور که می‌دانید حمایت از فعالیت‌های خودجوش فرهنگی یا علمی جوانان وظیفه هیچ دستگاه دولتی و غیردولتی نیست، مگر اینکه سیاست زده شویم و له یا علیه کسی، حتی شده غیرمستقیم کاری انجام دهیم. ما هم گر چه معتقدیم «سیاست ما عین دیانت ماست» اما سیاست زده نیستیم و به همین دلیل به جز موارد اندکی که لازم است همینجا مراتب سپاسگزاری خود را اعلام کنیم، نتوانستیم حمایت مادی یا معنوی قابل توجهی را به ماهنامه اختصاص دهیم. پس از آن تصمیم گرفتیم نظم انتشار ماهنامه را ترجیح دهیم به موضوع خاص هر شماره؛ فراخوان مقالات به صورت عمومی و در خصوص حوزه‌های مرتبط با «مدیریت رسانه» منتشر می‌شد. به همین دلیل بود که توانستیم از شماره ۱۶ تا شماره ۲۶ یعنی ۱۱ شماره را طی ۱۱ ماه با کمک همه فرهیختگان و پژوهشگران منتشر نماییم. کاری که اگر توفیق باشد ادامه خواهیم داد، هر چند دلمان می‌خواهد موضوعات را ویژه منتشر کنیم که محل رجوع دانشجویان علاقه‌مندی شود که با کمبود منابع مواجهند.

در این میان تلاش کردیم علاوه بر انتشار نسخه مکتوب، بتوانیم با نشر دیجیتال راحت‌تر ماهنامه را در دسترس علاقه‌مندان قرار دهیم. به همین دلیل در مگیران و نورمگز نمایه شدیم تا پژوهشگران در جستجوهایشان راحت‌تر بتوانند منابع را بیابند و در فیدیبو و کتابراه نسخه دیجتیال ماهنامه را با قیمت نیم‌بها به فروش می‌رسانیم و در لیماتک نیز به صورت رایگان (به شرط پرداخت حق عضویت لیماتک) ماهنامه قابل مطالعه است. البته همه این اقدامات را به تنهایی انجام ندادیم. اساتید بزرگوار این رشته همواره حامی ما بودند و دانشجویان و علاقه‌مندان با مقالات خود کمک بزرگی کردند. ما هیچوقت این ماهنامه را متعلق به خودمان نمی‌دانستیم بلکه آن را متعلق به همه اهالی «مدیریت رسانه» می‌دانیم و هر زمان هر فرهیخته‌ای نقد یا پیشنهاد یا کمکی داشت، آن را بر دیده گذاشتیم. اما هنوز یک چیز کم بود؛ علاقه‌مندان به تحصیل در این حوزه یا دانشجویان از ما سؤالاتی داشتند که باید پاسخگو باشیم. مثلا می‌پرسیدند ظرفیت دانشگاه‌ها برای این رشته چگونه است؟ چه رتبه هایی می‌توانند قبول شوند؟ دروس آن چه مواردی است؟ اساتید بزرگوار این رشته چه کسانی هستند؟ پاسخ ما به این سؤالات هر چند در حد وسعمان بود، اما شایسته مخاطبان نبود. تصمیم گرفتیم سایت مرجع مدیریت رسانه را با همین هدف راه اندازی کنیم که در آن هر آنچه راجع به رشته مدیریت رسانه لازم است را به مرور ارائه نماییم. از کنکور و معرفی رشته و دروس تا معرفی کتب و مقالات جدید دنیا و اساتید و فارغ التحصیلان. برای این کار نه تنها هم‌اکنون، که همیشه نیازمند یاری سبزتان هستیم.

قاسم صفایی‌نژاد